Het Barafu-camp was het laatste camp voor de slotklim. Vanaf daar gaan we heen en weer naar de top. De dragers hoeven dus niet mee en we doen de slotklim met z’n vijven: twee gidsen en wij drieën. Die slotklim was toch wel een ervaring apart. Zaterdagavond om 23:15 uur werden we gewekt en na een licht ontbijtje, nota bene rond middernacht, gingen we in het donker op pad. Gewapend met lampjes op de ijsmuts, vijf lagen dikke kleding en handwarmers in de handschoenen en sokken. De klim vanaf Barafu (4600 meter) naar het Stella Point (5800 meter) duurde zo’n zes uur, grotendeels in het donker. Er waren andere groepjes klimmers, die je – behalve kleine lichtpuntjes – niet kon zien maar wel kon horen. Een heel diep beneden zag je de stad Moshi liggen, zoals je een stad bij nacht uit een vliegtuig ziet. Alleen op het laatst werd aan de oostelijke horizon een streep schemering zichtbaar, die gelukkig steeds groter en lichter werd. Op dat traject is ook het risico van hoogteziekte het grootst. Je kan de kans erop kleiner maken door ‘diamox’ te slikken, maar dat heeft weer de bijwerking dat je vaker moet plassen en dat is op die hoogte met die temperatuur en met al die kleding aan ook niet echt handig.
Het Stella Point is het einde van de toch wel steile klim. Steiler dan we de afgelopen dagen gewend waren. Daar waren we in de ochtendschemering en meteen ook een mooie plaats om na die klim even uit te rusten. Hoewel, het is veel te koud om te gaan zitten en om ons heen waren er mensen met hoogteziekte, die uitgebreid en vooral luidkeels stonden te braken. Uitrusten deden we dus daar maar even niet en zijn meteen doorgelopen naar de top. Dat laatste stuk is vals plat, ongeveer één kilometer en daar doe je toch nog ruim een uur over. Twee stappen doen, even uitrusten en dan wéér twee stappen, zo langzaam ging het. Maar op zondagmorgen 29 januari 2017, om 06:45 uur stonden we alle drie op de top van de Kilimanjaro, 5895 meter hoog, met een euforisch gevoel en niet vrij van emotie. Twintig graden onder nul en een ijzige wind, nauwelijks in staat om de fotocamera tevoorschijn te halen. Het uitzicht vanaf de top moet geweldig zijn geweest. Je kon er tot ver in Kenya kijken, maar ik kan me er nauwelijks iets van herinneren.
We zijn er dan ook niet lang gebleven. Het was er trouwens ook dringen want we waren duidelijk niet de enigen en iedereen moest daar op dat ene kleine platformpje voor het ultieme foto-momentje. Tijd om af te dalen dus, dat trouwens minstens zo moeilijk was als klimmen, vooral als je weer over rotsen moest klauteren. Maar af en toe kon je ook over het mulle zand een flink stuk naar beneden glijden en binnen twee uur waren we weer terug in het Barafu-camp, waar het ontbijt klaar stond. Even uitrusten en dan verder naar beneden. Die dag in amper negen uur afgedaald van bijna 6000 naar 3000 meter in het Mweka-camp. Onderweg vaak gevallen, niet alleen door de oververmoeidheid, maar ook door de gladde stenen, die door lichte regen en modder spekglad waren geworden. Bij aankomst in de lodge zat ik er dus flink door. Wel was daar een soort van feestje: er waren toespraakjes en de dragers werden bedankt met envelopjes. De allerlaatste dag, maandag was evenwel een eitje. Alleen een korte ochtendwandeling bracht ons terug naar tropische temperaturen. Daar stonden weer auto’s en nadat alle bagage was ingepakt, afscheid was genomen van de begeleiders ging het terug naar de lodge.
Daar was een douche, voor het eerst in zeven dagen en het bier (merk Kilimanjaro) was heerlijk. Al met al was het een prachtige ervaring. Heel leuk om zeven dagen met zestien altijd vrolijke mensen om te gaan. Maar het is wel een ervaring ‘once in a lifetime’. Ik ga het dus écht niet nog een keer doen. Het was ook een enorme inspanning, nog niet eens zozeer fysiek, maar ook (en vooral) mentaal. We zijn vrij goed weggekomen met de hoogteziekte, hoewel elke voetstap op grote hoogte een bovenmatige inspanning vergt. Geleidelijke acclimatisatie is toch wel belangrijk en al met al duurde de beklimming zes dagen. Hoewel het fysiek dus wel is gelukt, moest ik inderdaad toch wel wennen aan het gebrek aan comfort. Kamperen bij temperaturen onder nul vond ik eigenlijk wel grensverleggend. De komende week wordt er niet gewandeld. Alleen maar in auto’s gezeten op safari in de Serengeti en aanpalende parken. Heel iets anders dus. Maar bij aankomst in de lodge wachtte ons een andere, minder leuke, verrassing. Antoinette, de moeder van Marcel, was ongelukkig gevallen, had daarbij een rib gebroken en het zou voor haar onmogelijk zijn om aan de safari deel te nemen. Het betekent dat zij samen met Raymond aanstaande woensdag naar Nederland wordt gerepatrieerd. Inderdaad heel erg teleurstellend, temeer daar de safari voor hen het hoofddoel van de reis zou zijn. De laatste klimfoto’s staan op:
Het kamperen is echt even wennen. De eerste nacht op 3000 meter hoogte ging nog net, maar de volgende nachten waren op respectievelijk 3800 tot 4600 meter hoog. Verwarming was er natuurlijk niet en ook eten met dikke jassen aan is niet echt mijn hobby. Meestal kwamen we ergens aan in de middag en eigenlijk was je dan alleen maar bezig om niet al te veel lichaamswarmte te verliezen, want al je teveel afkoelde was het bijna niet meer mogelijk om dan nog op te warmen. Slapen ging trouwens best aardig in die heerlijk warme slaapzak, behalve als je wakker werd en moest plassen. Dat stelde je dan zo lang mogelijk uit totdat verder uitstel echt niet meer kon en je dan toch maar in je onderbroek de tocht door de kou en in het donker ondernam naar de plastent.
Wij met z’n drieën hadden zestien man personeel. Twee gidsen, twee koks en twaalf dragers. Vooral die dragers hebben me nog het meest verbaasd. Ze sjouwden van alles mee over dezelfde route die wij liepen. Tenten, inklaptafels en -stoelen, keukengerei, gasflessen, eten voor zeven dagen voor 19 man en zelfs een toilet. Elke ochtend na vertrek braken ze de boel op, haalden ons onderweg in met alles op hun hoofd en bij aankomst aan het eind van de middag in het volgende kamp hadden ze alles weer opgezet en stond er zelfs al een warme maaltijd klaar. Het enige wat wij moesten doen is aan tafel aanschuiven en later op bed gaan liggen. Fascinerend was de geleidelijke verandering van het landschap. In het begin door een bos, nog alleen met je T-shirt. Maar gaandeweg verandert het landschap, de temperatuur en dus ook de kleding. De bomen en begroeiing worden steeds lager en uiteindelijk is er alleen nog maar rots en steen.
Echt moeilijk is de beklimming tot nu toe overigens niet geweest. Het beeld van de Kilimanjaro is dat je die zonder alpinistisch gereedschap kunt beklimmen. Dat betekent niet dat je er zomaar opwandelt. Vaak klauteren over rotsen en er waren momenten dat je misstappen kon maken met wel heel akelige gevolgen. Het lastigst was nog wel de Baranco-wall, ook wel de Breakfast-wall genoemd, omdat die vlak na het ontbijt moet worden beklommen. Zaterdagmiddag zijn we aangekomen in het Barafu-camp op 4600 meter hoogte. Morgen de top. Hopen we….! Foto’s van de afgelopen vier dagen staan op:
Zondagavond laat, na negen uur vliegen, in Tanzania aangekomen. Weliswaar om 20:30 uur al geland, maar ruim twee uur later konden we de luchthaven pas verlaten. Slechts één loket voor 250 passagiers, die allemaal een visum moesten hebben. Er was nog wel een ander loket, maar daar hadden ze het te druk met het kijken naar een voetbalwedstrijd. Vanaf de luchthaven was het nog een uurtje rijden naar Moshi. Meteen in een andere wereld. Aardedonker en veel tegenliggers met groot licht. Onderweg aangehouden door de politie, die wellicht op zoek was naar wat zakgeld, maar onze chauffeur wist het adequaat af te handelen. We zitten in een prachtige lodge met mooie bungalowtjes en genieten na die lange Nederlandse winter van de heerlijk warme avond op de veranda van een lekker koud Afrikaans biertje.
Maar al de eerste avond voltrok zich een kleine ramp, althans in mijn ogen. Ik had een laptop meegenomen voor het opslaan en bewerken van de foto’s. Maar het ding wil niet meer opstarten en ik heb geen idee hoe ik dat nou weer moet aanpakken. Het was nog een heel gedoe om er een mail vanaf mijn iPad uit te krijgen. Het betekent dus dat ik geen foto’s met de mails kan meesturen en ook niet kan bewerken. Het kostte wel wat moeite om dit te accepteren en om de reis er niet door te laten beïnvloeden. Eerst maar eens even kijken of ik het in februari in een paar dagen thuis kan laten fixen. Maandagochtend was er een briefing over de beklimming van de Kilimanjaro, die ze hier de ‘Kili’ noemen. Gerrit, Marcel en ik gingen dat doen en in detail werd besproken wat we wel en niet moesten meenemen. En ook wat we wel, maar ook vooral niét moesten doen.
We werden er een tikkeltje nerveus van, want het blijkt nu toch wel een hele onderneming. Maar die briefing hielp natuurlijk wel om het laptop-akkefietje een beetje achter me te laten. Het was nog een heel gedoe om de rugzakken en bagage voor de dragers een beetje efficiënt in te pakken. Maar in de middag bleef er nog wel wat tijd over om in Moshi te gaan kijken. Op de kaart ziet het eruit als een klein provincieplaatsje, maar het blijkt dat dat plaatsje even groot is als Amsterdam. Daar treffen we vooral mensen, die het een stuk slechter getroffen hebben dan wij. Natuurlijk, het is kleurrijk en vooral fotogeniek, maar het was ook wel gênant om daar met een camera rond te lopen, vooral als je ook veel mensen moet weigeren. Want het is nou eenmaal onmogelijk om van iederéén iets te kopen. Vooral die tegenstelling blijkt na zo’n dag toch wel hangen. Dat relativeert het laptop-akkefietje nog wel wat verder.
En dinsdagochtend begon het dan echt en moesten we al vroeg weg. Want er staat voor die dag 11 kilometer op het programma met een klim van 1800 naar 3100 meter. Contact met de buitenwereld zal er in de komende week niet meer zijn, want wifi is op de Kili nog niet aangelegd. Zelfs gaan we het de hele week zonder elektra doen, dus we zijn beladen met batterijen en powerbanks voor de verschillende camera’s. De eerste dag lopen we vooral door een bos. De hele weg vals plat omhoog, maar later toch wat steiler tot ruim 3000 meter. Die avond is er dan meteen de confrontatie met het gebrek aan comfort. Weliswaar hebben we er het over gehad bij de briefing, maar nu blijkt echt wat dat betekent. Douchen en scheren gaat de hele week niet mogelijk zijn en de maatstaven van hygiëne moesten al de eerste dag worden bijgesteld. Dat was toch ook wel even slikken voor ons verwende stadsmensen. We sliepen ook in tentjes en ik heb voor het laatst gekampeerd dertig jaar geleden en dan alleen nog maar bij 25 graden of meer. Deze week bij nul graden of minder. Foto’s van Moshi en het eerste klimstuk op:
Als voorbereiding van de grote reis, die nu onderhand wel heel dichtbij komt, gingen we nog maar eens naar de grote winkelboulevard bij het station Bijlmer-ArenA. Niet echt mijn hobby, maar de ontberingen waarmee we bij de beklimming van de Kilimanjaro vermoedelijk te maken krijgen, vragen nu eenmaal om een adequate uitrusting. Je kan van de nood natuurlijk ook een deugd maken, als je tenminste oog hebt voor de architectuur, die daar is verrezen. Dan zie je dat men tegenwoordig heel wat creatiever bouwt dan in – pakweg – de 80’er jaren met zijn afgrijselijke revolutiebouw. De winkelboulevard die daar rond de Arena is verrezen heeft weliswaar niet de gezelligheid van het centrum, maar is qua kleur en spiegelingen toch wel de moeite van een klein fotoserietje waard. Kijk maar op:
‘Er gaat niets boven Groningen’. Dat is tenminste de slogan, waarmee de lokale VVV de stad en provincie aan de man probeert te brengen. Daar is overigens alle reden toe, want de stad is een pareltje in het toch wel – vooral voor de verwende Amsterdammers – wat verre noorden. Want Groningen schijnt verder van Amsterdam te liggen dan Amsterdam van Groningen. Wij beschouwden ons minder verwend en zijn per trein naar Groningen afgereisd. Aanleiding was een tentoonstelling van Rodin in het Groninger museum. En in datzelfde museum ook nog een expositie van fotograaf Erwin Olaf.
Alleen al de treinreis is de moeite waard, met een mooi zicht aan de linkerkant op de Oostvaardersplassen. Daar proberen ze een biologisch evenwicht tot stand te brengen, waarbij ze er nog niet helemaal uit zijn of ze de natuur helemaal zijn eigen gang moeten laten gaan. Want om nou de dieren in hartje winter helemáál aan hun lot over te laten, is volgens velen toch ook wel weer wat zielig. Het uitstapje was in combinatie met Assen, waar we onderweg zijn uitgestapt voor het Drents museum met een tentoonstelling van Russische schilders, die het moeilijke leven aldaar in de vorige eeuw in beeld brachten. Tenslotte het Groninger museum, met Rodin en Olaf, een museum dat eigenlijk alleen al door zijn gewaagde architectuur de moeite waard is. Tot slot nog tot in de schemering door de stad geslenterd en geconcludeerd dat dit toch wel een van de mooiere steden in Nederland is. Het fotoverslag staat op:
‘Geef mij maar Rotterdam’. Daarmee opende de Volkskrant deze week het hoofdartikel om aan te geven dat de woonkwaliteit in Rotterdam niet alleen heel goed, maar ook nog betaalbaar was. Mooie gelegenheid dus om er eens een kijkje te nemen. Niet dat ik er meteen ga wonen, maar een fotoserietje zou, dacht ik, toch wel de moeite waard zijn. Voor de liefhebbers van moderne architectuur en woontorens is Rotterdam inderdaad ‘the place to be’. En natuurlijk het nieuwe treinstation, dat nu in Nederland ineens toonaangevend is. Vanaf het warme restaurant in de Euromast was niet alleen Rotterdam, maar zelfs Delft en Den Haag goed te bekijken. Maar de slotklim naar de top van de toren hebben we wegens de ijzige wind maar even uitgesteld tot betere tijden. Ondanks de kou is er toch een foto-serietje gemaakt:
Dagboek van een camera 