Twente: daar liggen mijn familie-roots. Toch ben ik er niet geboren en ook heb ik er slechts elf jaar, van mijn zevende tot mijn achttiende, gewoond. Best een hele tijd, maar toch niet lang genoeg om het Twentse dialect goed onder de knie te krijgen. Maar wel genoeg om zelfs na ruim een halve eeuw toch nog steeds een binding met het gebied te hebben. Veel familieleden wonen er nog en ik kom er dan ook geregeld en graag op bezoek. Zo was er dinsdag een gelegenheid om een toertje door de streek te maken en weer eens wat jeugdsentiment op te snuiven. Want dat ligt daar overal nog voor het oprapen, heb ik gemerkt. Natuurlijk moest het toertje langs Tubbergen, want daar woonde ik al die elf jaren en ik was er eigenlijk al een hele tijd niet meer geweest. Er is daar een hoop veranderd. De woning waar mijn moeder haar laatste jaren doorbracht bleek gesloopt en inmiddels stond op die plaats een glanzend nieuw en ongetwijfeld efficiënt gebouw, dat alleen niet meer de ziel heeft die de vroegere woning had dan wel die ik erin meende te zien. En de school die mijn vader met hart en ziel heeft opgebouwd is er ook niet meer. Het gebouw staat er nog wel, maar er huist nu een kinderopvang, ongetwijfeld ook niet iets wat mijn vader zich ten doel had gesteld.
Dan de winkelstraat. Alle dorpswinkels, die zich in mijn herinnering hadden gegrift, waren vervangen door andere winkels, vele daarvan van de bekende Nederlandse winkelketens die je overal ziet. En toen ik aan de andere kant van de grens de tank volgooide met goedkope(re) Duitse benzine, ging ik op zoek naar het Wald-Bad, destijds een schitterend aan een bosrand gelegen natuurbad, waar ik het zwemmen heb geleerd. Ik heb het niet kunnen vinden, hoewel het er nog steeds moet zijn. Wel was er in de buurt een nieuw zwembad gekomen, een glazen, eigenlijk wel lelijke kubus, waar grote glijbanen de gevel uitpuilen. Bij het zien van al die veranderingen betrapte ik mezelf op hetzelfde sentiment, waarmee Wim Sonneveld over ‘het tuinpad van mijn vader’ zong en – wellicht onbedoeld – een beeld schetste dat vroeger alles beter zou zijn geweest.
Wat natuurlijk niet zo is. Want ook in het huidige dorp is nog veel fraais. Het schitterend verbouwde ‘Oale Roadhoes’ bijvoorbeeld. Nu een populair restaurant naast de kerk met zijn prachtige ramen, waar ik mijn ‘rijke roomse leven’ heb geleid. Verder is in het dorp de glaskunst opgebloeid. Elk jaar is er een grote tentoonstelling en her en der vind je op straathoeken kleine glaskunstwerkjes. En die waren er vroeger natuurlijk ook niet. Maar het allermooiste van Twente is wel de omgeving en het natuurschoon. Daarmee is het net andersom. Toen ik er woonde vond ik het heel gewoon, niks bijzonders eigenlijk. Nu ik er weer eens goed naar heb gekeken, zie ik hoe fraai het land erbij ligt, zelfs op deze bewolkte dag. Ik ben dol op Amsterdam, zou er nooit meer weg willen, maar wat betreft natuurschoon is het toch wel wat onderbedeeld. Destijds maakte ik op de fiets mijn dagelijkse gang naar het Carmel-lyceum in Oldenzaal, nog zo’n pareltje in Twente trouwens. Die fietstocht ging over een weggetje waar ik na het behalen van mijn Gymnasium-diploma in 1968 nooit meer ben geweest. Vaak van plan geweest om er nog eens langs te rijden, maar nooit gedaan. Tot deze dinsdag dus. En op dat kleine weggetje kwam heel diep uit mijn onderbewustzijn weer wat van die spanning naar boven over examens en proefwerken. De binding met het gebied is zelfs na meer dan 50 jaar dus nog lang niet weg. Een indruk van Twente staat op:
Dagboek van een camera 