Vanuit Lille een dagtochtje gemaakt naar het nabijgelegen Ieper. Het stadje was zo’n beetje het epicentrum van de Eerste Wereldoorlog. Ieper heeft een prachtige ‘Lakenhal’, wat mij betreft een van de mooiere gebouwen van België. Het beeld werd helaas ontsierd door een knots van een achtbaan voor de deur. Eigenlijk erg lelijk, maar soms vind ik lelijke dingen juist weer heel mooi, vandaar toch maar die foto ervan. Een ander doel was het ‘Flandres Field Museum‘ in dezelfde hal, maar dat was jammer genoeg dicht. De lokale VVV wees ons evenwel de weg naar een tweetal locaties met overblijfselen van de loopgraven. Juist in deze regio bevond zich het front tussen de Duitsers en de geallieerden, dat er jarenlang heeft gelegen en vrijwel niet van plaats is veranderd. Maar dat wel een slagveld is geworden met honderdduizenden doden, alleen al in de omgeving van Ieper. In die overblijfselen krijg je alleen maar een vaag idee hoe het moet zijn geweest om maandenlang onder de grond of in de modder, zelfs in de winter te bivakkeren, met dagelijks gevaar voor eigen leven. En velen hébben het dus ook niet overleefd.
Op 11 november jl. was het 100 jaar geleden dat de ‘Grote Oorlog’ was afgelopen. Aanleiding voor veel Engelsen om op een grasveldje naast de Menenpoort zg. rode ‘poppies’ neer te zetten ter nagedachtenis aan hun gesneuvelde voorvaderen. Half Engeland loopt trouwens elk jaar in november rond met zulke poppies op hun revers. Onder die Menenpoort wordt nog steeds, zelfs na 100 jaar, elke dag de zg. ‘Last Post’ gehouden, een korte ceremonie ter nagedachtenis aan die oorlog. De uiterste westhoek van België heeft dus een bijzondere band met Engeland, getuige een kaart van Engeland in een café in Poperinge. Daar was te zien hoeveel Engelsen er alleen al in dat café waren geweest en waar ze vandaan kwamen. Al met al was het een kort maar indrukwekkend bezoekje met de foto’s op:
De laatste dagen voor de kerst hebben we in Lille doorgebracht. De stad was ooit het centrum van de kolenmijnen met een bloeiende zware en vast wel vervuilende industrie. Sinds de 60’er jaren raakte de stad achterop, maar is nu het spoorknooppunt van hogesnelheidstreinen tussen Brussel, Londen en Parijs. Dus hoe centraler in Europa wil je het nog hebben? De stad is dan ook duidelijk met een revival bezig en er wordt overal volop gebouwd, gerestaureerd en gerenoveerd. De stad is eigenlijk een beetje on-Frans en heeft veel meer een Vlaamse uitstraling. Dat verzin ik niet zelf, maar heb het ook gehoord van een aantal ‘Lillenaren’, die dat met enige trots wisten te verkondigen. Maar van de Vlaamse taal begrijpt hier niemand iets. Er is een oude binnenstad en een nieuwe wijk rond het TGV-station ‘Euralille’, waar volop wordt geëxperimenteerd met moderne architectuur. Maar het is er nog lang niet af, want er is nog veel braakliggend terrein. We zien wel dat mooi bouwen één ding is, maar mooi onderhouden toch nog iets anders blijkt te zijn.
We komen natuurlijk in de kerstmarkt terecht en dat Duitse verschijnsel is kennelijk ook naar hier overgewaaid. Zaterdag was het prachtig en ook erg zacht, zelfs bijna voorjaarsachtig weer. Dus de gelegenheid te baat genomen om uitvoerig door de stad te slenteren. Zondag was een regendag, dus dan naar het ‘Palais des Beaux Arts‘, een mooi gebouw, eigenlijk inderdaad een ‘paleis’ met veel grandeur. Volgens de boekjes is het, op het Louvre na, het belangrijkste museum van Frankrijk met een uitgebreide collectie van vooral Vlaamse schilders. De stad heeft veel sfeer, maar tegelijkertijd was die ook wel wat gespannen. Rond de markten was er veel (zwaar) bewapende politie, er waren veel betonblokken en – dat kon er nog wel bij – er was een grote betoging van ‘gele hesjes’, die – voorzover we konden zien – zonder geweld verliep. En tenslotte waren er – toch wel veel, vond ik – dakloze vluchtelingen, die in dikke jassen, op zondag zelfs onder een afdakje in de regen, soms met kleine kinderen op straat bivakkeren. Hartverscheurend vond ik het eigenlijk, maar iedereen, inclusief wijzelf, liep er zo maar aan voorbij, ook al omdat het onbegonnen werk is om hun problemen op te lossen of zelfs maar iets te lenigen. Het lijkt me hoe dan ook dat dit allemaal gaat knagen aan het zelfrespect van deze mensen. Het fotoverslag van deze dagen staat op:
Dagboek van een camera 