Zondag zoeken we andermaal het industriële kerkhof van het voormalige Cockerill Sambre op. Nu aan de zuidkant van de rivier, waardoor het zonlicht wat gunstiger is voor de foto’s, hoewel ik het nu met een minder geschikte lens moet doen of dan desnoods maar mijn mobieltje gebruiken. Ondanks de deplorabele staat van dit alles, zou het gebied zich ook hier kunnen herstellen. Tenminste als het gaat zoals in andere (voormalige) Europese voorbeelden. Het Ruhrgebied heeft zijn verleden al lang achter zich gelaten en heeft het overblijvende industriële erfgoed netjes gerestaureerd, er hekken omheen gezet, verpakt als toeristische attractie en er een museum van gemaakt. Luik en Lille ondergaan nu ook al een duidelijke opleving, maar danken dit mede aan hun geografische ligging aan de kruispunten van belangrijke verkeerscorridors. Charleroi ligt geografisch eigenlijk nog nergens en heeft duidelijk meer moeite om uit het dal te komen. Want wie ruimt hiér de rommel op en wie betaalt voor de sanering van de ongetwijfeld zwaar vervuilde grond? Waarbij het Vlaams Gewest wellicht de neiging heeft de andere kant op te kijken.
Maar heel langzaam wordt ook hier de rommel toch opgeruimd. Tenminste dat idee krijg je als je ziet hoe grote grijpers het schroot in vrachtschepen laden. En als de grond eenmaal is gesaneerd komt er naar mijn idee ruimte voor een hele nieuwe stad. Of misschien wel een natuurgebied aan de Sambre. Genoeg voer voor planologen en andere adviseurs die ervoor hebben doorgeleerd. En ook in de stad zie je hier en daar tekenen van herstel. Als je goed kijkt heeft de stad al wel een aantal prachtige monumenten (gehad), die alleen nog een renovatieslag behoeven. En een blinde muur beschilderen met street art is meteen ook al een heel ander gezicht. Her en der worden straten en pleinen aangepakt. Er staat een nieuw appartementencomplex in de vorm van de vroegere koeltoren, zodat toch een stukje erfgoed in de stad zichtbaar wordt. En het plein voor het treinstation Charleroi-Sud is al halverwege een complete metamorfose. Je zou zeggen dat het dieptepunt is gepasseerd. Beoordeel zelf maar op:
Charleroi: de lelijkste stad van Europa. Dát moesten we natuurlijk zien…! Want voor fotografen is héél lelijk meteen ook weer héél mooi. De stad dankt deze reputatie aan het vroegere centrum van kolenmijnen en staalindustrie. Overal zijn nog de resten van al dat geploeter zichtbaar, waardoor de stad en de regio nog steeds bekend staan als ‘Le Pays Noir’. Dat was dan ook meteen het doel van dat tweedaagse foto- cq. minivakantie-reisje met René. Maar ook de stad zelf is deze periode nog allerminst te boven gekomen. Er zijn veel sociale problemen zoals armoede, werkloosheid en criminaliteit. Dat is in de stad overal zichtbaar en dat bracht meteen een dubbel gevoel met zich mee. Want die industriële restanten zijn natuurlijk erg fotogeniek, maar je ontkomt er niet aan om ook de stad zelf en andermans sociale problemen te bekijken.
Het vroegere industriële gebied ligt ten zuidwesten van de stad aan de oevers van de Sambre. We wandelen min of meer langs de rivier naar Marchienne-au-Pont, zo’n vier kilometer naar het westen. Niet over de weg, maar dwars door het terrein van roest, schroot en ander industrieel afval. Erg verrassend, want in Nederland zouden ze meteen beginnen met het afsluiten van zo’n gebied voor onbevoegden zoals wij, en bovendien ook met het opruimen van de rommel. Hier dus niet, en onbekommerd lopen we tussen al die overblijfselen, ons verbazend in wat voor een bizarre wereld we zijn beland.
De dag kreeg alleen wel een heel vervelend staartje. In een onbewaakt moment is mijn camera op de grond gevallen en mijn 18-400 tele-zoomlens was daardoor niet meer bruikbaar. Ik had nog wel een andere lens, maar die was voor dit doel veel minder geschikt. En dan is er natuurlijk altijd nog het mobieltje, maar de resultaten daarvan vallen altijd tegen. Het kostte een halfuurtje in mineur, maar ik realiseerde me dat we al heel veel hadden vastgelegd en bovendien kon de dag heel gezellig worden afgesloten met lekker bier op een terras en een ontzettend gezellig Italiaans restaurant. En het grootste deel van de dag is toch maar mooi vastgelegd. Kijk en huiver op:
Dagboek van een camera 